Abdurrauf Abdurrahim oğlu Fıtrat (1886-1938) Abdurrauf Fıtrat, 20. yüzyılda özelde Türkistan’ı genelde İslam dünyasını, tecdid yaparak kurtarma bilinci ve sorumluluğu ile çalışan öncülerdendir. Türkistan ceditçilik hareketinin tanınmış şahsiyetlerinden, modern Özbek edebiyatının kurucu simalarından, dramaturg/dramatör, naşir, şair, âlim olan Fıtrat 1886 yılında bugünkü Özbekistan cumhuriyetinin Buhara şehrinde tacir ziyalı (aydın) bir ailede doğdu. 1909’da Buhara gençleri…
Devamı ...
Şakir Süleyman (1900-1942) 20.yüzyılda Özbek sosyo-kültürel ve milli edebi hareketlere aktif olarak katılan ziyalı (aydın) kişilerden birisidir. Süleyman 1900 yılında Kokand’da nevruz bayramı günü doğmuştur. Şiiriyat ve nesir ile ilgilenmiş,edebiyat eleştirmeni ve publisist birisi olarak, aydınlanma gayelerini yaymak için yoğun çaba göstermiştir. 19.yüzyıl birinci ve ikinci yarısında bir dizi şairi yetiştiren Kokand, edebi ve manevi…
Devamı ...
Aybek (1905-1965) Aybek (Musa Taşmuhammetoğlu) 10 Ocak 1905 yılında Taşkent’in Gavkuş mahallesinde doğdu. Taşkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi (1925-27), Leningrad Ulusal Ekonomi Enstitüsü’nde (1927-29) okumuş ve ağır bir hastalığa yakalanması sebebiyle Taşkent’e geri dönüp, Taşkent Üniversitesi’ndeki eğitimini tamamlamıştır (1930). 1943 yılında Özbekistan Fenler Akademisi Üyeliği ve 1965 yılında Özbekistan Halk Yazarı ünvanlarını almıştır.(1965) Duygular (1926) Gönül…
Devamı ...
Fazıl Yoldaşoğlu (1872-1955) Fazıl Yoldaşoğlu (1872, Cizzah ili, Behmel ilçesi, Layka köyü-17.3.1955, Semerkant ili, Bulungur Ş.) Özbek halk ozanı, aşık(bahşi). Yoldaş Molla Muradoğlu’nun talebesi. Bulundur destancılık okulunun en önemli ve son temsilcisidir. Yetim olarak büyümüştür. Çobanlık yapmıştır. Destancılığa merakı erken yaşlarda başlamıştır. Gençliğinde dombra çalıp koşuk söylemeyi meşk etmiştir. 20 yaşlarında hocası Yoldaş Şair’den…
Devamı ...
Ergeş Cumanbülbüloğlu (1868-1937) Ergeş Cumanbülbüloğlu 1868 yılında Semerkand vilayetinin Koşrebat ilçesi, Korgan köyünde doğmuştur. Özbek halk şairi, destancısıdır. Çiftçi, destancı bir ailede dünyaya geldi. Onun yedi göbek atası, amca ve nineleri destancı-şair olmuşlardır (Yadgar, Lefes, Mulla Taş, MullaHalmurad, Cumanbülbül, TillaKempir, Sultan Kempir, Cassak, Yarlakab ve Başlakab, 17.-19. Yüzyılların tanınmış destancılarındandır). ErgeşCumanbülbüloğlu’nun büyük şair ve destancı…
Devamı ...
Aşurali Zahiri (1885-1937) Meşhur eğitimci, büyük dilbilimci (lengüist), sözlükbilimci (leksikografi), yazınbilimci, alim, gazeteci ve tercümandır. Türkistan’daki ceditçilik hareketinin tanınan temsilcilerinden biri olan Aşurali Zahiri 1885 yılında Kokand civarındaki Ayim köyünde doğdu. İlk eğitimini Medalihan medresesinde aldı (1914). Arap ve Fars dillerine hakim olmakla birlikte, Özbek ve Fars –Tacik edebiyatını öğrenmiştir. Her yönden ilim sahibi olan…
Devamı ...
Abdulvahid Burhanov (Münzim) (1875-1934) Eğitimci şair, devlet adamı, toplum önderi Mirza Abdülvahid Burhanov 1875 yılında Buhara’da dünyaya gelir. İlk eğitimini eski mektepte alır. 19. Asrın 90’lı yıllarından itibaren “Münzim” mahlası ile eğitime yönelik şiirler yazmaya başlamıştır. Daha sonrasında pratik olarak eğitimcilik çalışmalarına yönelmiştir. 20. Asrın ilk on yılında Münzim yeni usülde okul açmak için çalışmalara başlamıştır.…
Devamı ...
Abdülkadir Şekuri (1875-1943) Eğitimci ve pedagog olan Abdülkadir Şakuri 1875 yılında Semerkand’ın Recebemin köyünde bahçıvan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Şakuri Rus Lisesine giderek oranın iç düzeni ve eğitim sistemi ile tanışmıştır. Bundan sonra genç öğretmenin içinde kendi halkının çocuklarının da bu usülde teşkil edilecek okullarda eğitim görmesi için okul kurma arzusu doğmuştur.…
Devamı ...
Kâri Niyazi (09.02.1897 Hocend -03.18.1970 Taşkent) (Kâri:Hafız) Halk önderi, pedagog, matematik alimi olarak tanınmıştır. 1939 yılında Özbekistan’da çalışmalarını sürdüren bilim adamı, 1943 yılında Bilimler Akademisyeni, 1939‘da Matematik ve Fizik fenleri doktoru, 1931’de profesör, 1943-1947 yılları arasında Özbekistan Fenler Akademisi ilk başkanı, 1967’de Hizmet Kahramanı makamına yükselebilen önder şahsiyetlerden birisidir. Fergana’da 1917 yılında yeni üsluptaki ilk…
Devamı ...
Çusti (1904-1983) Şair Çusti klasik edebiyat ile yeni edebiyat arasında köprü kuran, geleneksel aruz sanatını ilerleten ediplerdendir. Onun için meşhur Habibi, Sabir, Abdullah, Çarhiy gibi şairler arasında anılmaktadır. Çusti, şairin mahlasıdır. Namangan’ın Çust ilçesinde dünyaya geldiği için bu mahlası kullandı. Asıl ismi Nabihan (Nabihoca) Nurullah Hocaoğlu olup,1904 yılının 20 Şubat günü doğdu. Ailesi geçimini dokumacılık…
Devamı ...