İsmail Bey Gaspıralı Feyzullah ATAHAN* foto: (soldan) Gaspıralı İsmail Bey,Hasan Zerdabi, Alimerdan Topçubaşov İsmail Bey Gaspıralı 20 Mart 1851’de Bahçesaray yakınlarındaki Avcıköy’de doğdu. Annesi Fatme Sultan, köklü bir mirza ailesinin kızıydı. Babası Mustafa Alioğlu Gasprinskiy de Çarlık ordusundan emekli teğmen rütbesini taşıdığı için küçük İsmail zadegân sınıfına mensuptu. Öğrenim hayatına mahallî Müslüman mektebinde başlayan İsmail,…
Devamı ...
Hokand Hanlığında Merkez Yönetim Teşkilatı ve Vezirlik Feyzullah ATAHAN* fotoğraf: Hokand Hanlık Sarayı Kapısı Önsöz Bu çalışmamızda Hokand Hanlığı Merkez Teşkilatında önemli rol oynayan Kengeş ve devlet yönetiminde Vezir derecesindeki yetkililer hakkında bilgi verilmiş, Kengeş üyelerin kimlerden oluştuğu, onların dereceleri ve yaptığı vazifeler incelenmiştir. Hokand tahtına gelen hükümdarlara göre Kengeş üyelerinin devlet yönetimindeki derecelerinin değişmesi…
Devamı ...
Volga-Ural Bölgesinde Eğitim Reformu Feyzullah Atahan* İdil-Ural bölgesinde eğitim kurumları iki tip idi: mektep (ilk okul) ve medrese (orta ve yüksek okul). Mektep mahallenin Mollası tarafından idare ediliyordu ve her camide bulunuyordu. Dersi öğreten mahalli molla veya imam, bunlar olmadığı zaman halef tabir edilen kıdemli talebelerdir. Mektepte bölüm ve belirli öğretim programları yoktu, öğretim her…
Devamı ...
Hindistan’ı tanımak Kasım ADİL* fotoğraf: 1922’de Hindistan müslümanları Kurtuluş Savaşı için miting ve yardım toplama kampanyası düzenliyorlar. Hind alt kıt’ası değince göz önümüze ecdadımızın yanında duran Hindli Müslümanlar geliyor. Yüz yıllarca hükümet yöneten Türk sultanları geliyor. Azınlık olmasına rağmen İslam adaleti ile gayr-i Müslim Hinduları yöneten Müslüman hükümdarları geliyor.Ne yazık ki 1857 yılında bu…
Devamı ...
Konferansı Mamer Akademik Kurul Üyesi, Adil HAMİD gerçekleştirdi. İngiliz işgalinden sonra Hindistan Müslümanların üzerinde oynanan oyunların dile getirildiği konferansta bugüne dair çıkarılması gereken dersler anlatıldı. Adil HAMİD konferansında özetle şunları söyledi: “19. YY. da Hindistan’da hakim unsur olan Müslümanlar, ameli, itikadi ve fikri yönlerden İngiliz politikaları sonucu ihtilafa düştü. Sonuçta Hindistan’ın birliğini savunan ve tarihi…
Devamı ...
"İslâm medeniyetini fizikî, beşerî ve kültürel dinamiği ile yüzyıllarca taşıyan coğrafyalardan biri, Müslüman tarih ve coğrafya literatüründe Maveraünnehir olarak geçen Türkistan’dır. Ancak son dört asırdır bu coğrafya sanki İslâm dünyasının dışındaymış gibi telakki edilmekteydi. Bölgeyi siyasî, ekonomik, kültürel ve sosyal nedenlerden dolayı 17. yüzyıldan beri yaşamakta olduğu düşüşten kurtarmak için çareler aranmaktaydı. Bu arayışlardan biri…
Devamı ...
DİNMUHAMMED AHMETOĞLU KONAYEV (1912-1993) Hazırlayan: Serikcan KENDEBAY (Marmara Ünviversitesi Yüksek Lisans Öğrencisi-MAMER Akademik Kurul Üyesi) Dünya’ya Milletini Tanıtan “Er”in Hayat Tablosu: Üç kez Sosyalist Emek Kahramanı olmuş, Kazak SSC Bilim akademisinin akademisyeni, Teknik Bilimlerinin doktoru, SSCB yabancı ülkeler ödülleri ve madalyaları sahibi olan en belirgin devlet ve halk adamı… Almatı’da memur bir ailede doğmuştur.…
Devamı ...
Güngören’de aylık toplantımız yapıldı: Programımızda merhum Müftü Muhammed Sadık Muhammed Yusuf’un yazdığı “Hadis ve Hayat” adlı eseri okundu. Her ay periyodik olarak her ay yapılan ders programımızı Akademik Kurul üyesi Adil Hamid hocamız gerçekleştirdi. Ders programımıza İstanbul’da yaşayan Türkistanlı büyüklerimiz ve Türk Cumhuriyetlerinden gelen öğrenci kardeşlerimiz katıldı.
Devamı ...
TÜRKİSTAN HANLIKLARININ GERİLEMESİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER: HÎVE HANLIĞI ÖRNEĞİ Vali Khaitov (Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Doktora Öğrencisi) Fotoğraf: Hive şehri Özet XVI. yüzyıldan itibaren Türkistan’da Cengiz soyundan gelen hükümdarlar ortaya çıkmıştı. “Han” unvanını almakla kendini Moğol Kağanlığına nispet ederken, yerli Müslüman toplumun güvenini kazanmak ve meşruiyet temin etmek için İslami değerlere de…
Devamı ...
KÂTİP ÇELEBİ’NİN ÖZBEKİSTAN KÜTÜPHANELERİNDE BULUNAN İLMİ MİRASİ Feyzullah Atahan * fotoğraf: Cihannüma, Dünya Haritası (Katip Çelebi) Eskiden Mâverâünnehr, bugün ise Özbekistan olarak anılan coğrafya, dünyada önemli bir kültür ve medeniyet merkezi olması yönüyle tanınmıştır. Bu topraklarda pek çok âlim, ulema, padişah ve fâtihler yetişti. Yüzyıllardır insanlığın bilim merkezleri olarak hizmet eden Semerkant, Buhara, Şaş (Taşkent),…
Devamı ...