ŞEYBANİLER DÖNEMİNDE YAZILAN TEVÂRÎH-İ GÜZÎDE NUSRET-NÂME ESERİ HAKKINDA BİR İNCELEME Avazkhan Umarov (Ege Üniversitesi Türk Dili ve Lehçeleri Bölümü, Doktora öğrencisi) fotoğraf: Minyatürde Cengiz Han oğullarına nasihat etmektedir. Onlara birer ok vererek oku kırmalarını söylüyor. Onlar da hemen kırıyorlar. Sonra dört oku birden veriyor. Ama onu kıramıyorlar… (OR3222 Londra nüshası : 43b/1) Özet: Timurlu Devletinin…
Devamı ...
RUS PAPAZI PETR POZDNEYEV’İN “DERVİŞİ V MUSULMANSKOM MİRE / İSLÂM DÜNYASINDA DERVİŞLER” ADLI KİTABINDA TÜRKİSTAN DERVİŞLERİNİN YAŞAM TARZI, GİYİM-KUŞAMI VE TÖRENLERİYLE İLGİLİ BİLGİLER *Saida DARİYEVA (Uludağ Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Tasavvuf Bilim Dalı Doktora Öğrencisi) Özet Bu makalede, P. Pozdneyev’in “Dervişi v Musulmanskom Mire / İslam Dünyasında Dervişler” eserindeki bilgiler ışığında Türkistan dervişlerinin günlük…
Devamı ...
MİRZA KALENDER MÜŞRİF’İN “ŞAHNÂME-İ NUSRETPAYAM” ADLI ESERİNDE ORTA ASYA HANLIKLARININ İLİŞKİLERİNE DAİR BAZI BİLGİLER ÜZERİNE MAKALE fotoğraf:Hokand Hanlığı Sarayı Feyzullah ATAHAN (İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Tarih Bölümü Doktora öğrencisi, MAMER Akademik Kurul Üyesi) ÖZET Makalede tarihçi bilgin Mirza Kalender Müşrif’in “Şahnâme-i Nusretpayam” adlı eserinin Saint-Petersburg nüshasına girmeyen bir bölüm üzerinde söz edilir. Söz konusu bölümde Hive…
Devamı ...
TÜRKİSTAN’DA RUSLARA KARŞI DİRENİŞTE “DÜKÇİ İŞAN” ÖRNEĞİ -1898- Zahitbek ISRAILOV (Uludağ Üniversitesi S.B.E., Doktora Öğrencisi) Özet İlmin merkezi olan Orta Asya’da Fergana Vadisindeki Müslümanlar, Çarlık Rusya tarafından istila edilmesinden sonra baskı ve dayatmalara maruz kalmıştır. Bu dayatmalara karşı Dükçü İşan olarak tanılan ve asıl adı Muhammed Ali Sabır oğlu olarak bilinen şahıs, Çarlık…
Devamı ...
VASİLİY BARTOLD VE ONUN NEVÂÎ İLE ULUĞ BEY DÖNEMLERİNDEKİ TASAVVUF KİTLELERİYLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI Saida DARİYEVA (Uludağ Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Tasavvuf Bilim Dalı Doktora Öğrencisi) Giriş Türkistan araştırmaları Batı’da ilk olarak misyonerlik faaliyetleri şeklinde başlamıştır. Bu süreci oryantalizm çalışmaları takip etmiştir. Bu oryantalistler içerisinde Türkistan çalışmaları hususunda en öne çıkan isim olarak Vasily Bartold’u görmekteyiz.…
Devamı ...
Önsöz Son zamanlarda sıkça dile getirilen ve uluslararası bir proje olarak sunulan Rusya merkezli “Avrasyacılık” projesi, Türk Cumhuriyetleri yanında Rusya Federasyonu’na bağlı olan Özerk Cumhuriyet ve Bölgelerde yaşayan Türk ve Müslüman toplumları yakından ilgilendirmektedir. Bu makalede Avrasyacılık, projenin mimarlarının eserlerinden ve tarihi kaynaklardan yararlanılarak objektif kriterlere uygun bir biçimde ortaya konulmuştur. Avrasyacılık’ın oluşum süreci ve…
Devamı ...
İsmail Bey Gaspıralı Feyzullah ATAHAN* foto: (soldan) Gaspıralı İsmail Bey,Hasan Zerdabi, Alimerdan Topçubaşov İsmail Bey Gaspıralı 20 Mart 1851’de Bahçesaray yakınlarındaki Avcıköy’de doğdu. Annesi Fatme Sultan, köklü bir mirza ailesinin kızıydı. Babası Mustafa Alioğlu Gasprinskiy de Çarlık ordusundan emekli teğmen rütbesini taşıdığı için küçük İsmail zadegân sınıfına mensuptu. Öğrenim hayatına mahallî Müslüman mektebinde başlayan İsmail,…
Devamı ...
Hokand Hanlığında Merkez Yönetim Teşkilatı ve Vezirlik Feyzullah ATAHAN* fotoğraf: Hokand Hanlık Sarayı Kapısı Önsöz Bu çalışmamızda Hokand Hanlığı Merkez Teşkilatında önemli rol oynayan Kengeş ve devlet yönetiminde Vezir derecesindeki yetkililer hakkında bilgi verilmiş, Kengeş üyelerin kimlerden oluştuğu, onların dereceleri ve yaptığı vazifeler incelenmiştir. Hokand tahtına gelen hükümdarlara göre Kengeş üyelerinin devlet yönetimindeki derecelerinin değişmesi…
Devamı ...
Volga-Ural Bölgesinde Eğitim Reformu Feyzullah Atahan* İdil-Ural bölgesinde eğitim kurumları iki tip idi: mektep (ilk okul) ve medrese (orta ve yüksek okul). Mektep mahallenin Mollası tarafından idare ediliyordu ve her camide bulunuyordu. Dersi öğreten mahalli molla veya imam, bunlar olmadığı zaman halef tabir edilen kıdemli talebelerdir. Mektepte bölüm ve belirli öğretim programları yoktu, öğretim her…
Devamı ...
Hindistan’ı tanımak Kasım ADİL* fotoğraf: 1922’de Hindistan müslümanları Kurtuluş Savaşı için miting ve yardım toplama kampanyası düzenliyorlar. Hind alt kıt’ası değince göz önümüze ecdadımızın yanında duran Hindli Müslümanlar geliyor. Yüz yıllarca hükümet yöneten Türk sultanları geliyor. Azınlık olmasına rağmen İslam adaleti ile gayr-i Müslim Hinduları yöneten Müslüman hükümdarları geliyor.Ne yazık ki 1857 yılında bu…
Devamı ...