Kategori: Özbek ziyalıları

Mahmuthoca Behbudi (1875-1919) Büyük eğitimci, edip, allame ve halk önderi  olan Mahmuthoca Behbudi 1875 yılında Semerkand’da, müftü bir ailede dünyaya geldi.  Münevver bir aile ortamında olması onun edebiyat, siyaset ve marifete olan ilgisinin hızlı bir şekilde ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Babası İslam hukuku alanında yetkin bir uzmandır ve bu alanda pek çok kitap ve makale…

Elbek (Maşrik Yusupov)  (1898 – 1939) Sovyetlerin Orta Asya’da aydınlar soykırımı yaptığı dönemde Özbek Edebiyatının tanınan temsilcilerinden birisidir. 1898 yılında Taşkent şehrinin Bostanlık ilçesi Humsan köyünde doğdu . O kendi bibliyografiyasında şöyle anlatır: “Ben 1905 yılında eski köy mektebine girip okumaya başladım ve dört yıllık okul boyunca okur yazarlığımı geliştirdim. 1910-11 yıllar arasında çok zor dönemleri…

Abdurrauf Abdurrahim oğlu Fıtrat (1886-1938) Abdurrauf Fıtrat, 20. yüzyılda özelde Türkistan’ı genelde İslam dünyasını, tecdid yaparak kurtarma bilinci ve sorumluluğu ile çalışan öncülerdendir. Türkistan ceditçilik hareketinin tanınmış şahsiyetlerinden, modern Özbek edebiyatının kurucu simalarından, dramaturg/dramatör, naşir, şair, âlim olan Fıtrat 1886 yılında bugünkü Özbekistan cumhuriyetinin Buhara şehrinde tacir ziyalı (aydın) bir ailede doğdu. 1909’da Buhara gençleri…

Çusti (1904-1983) Şair Çusti klasik edebiyat ile yeni edebiyat arasında köprü kuran, geleneksel aruz sanatını ilerleten ediplerdendir. Onun için meşhur Habibi, Sabir, Abdullah, Çarhiy gibi şairler arasında anılmaktadır. Çusti, şairin mahlasıdır. Namangan’ın Çust ilçesinde dünyaya geldiği için bu mahlası kullandı. Asıl ismi Nabihan (Nabihoca)  Nurullah Hocaoğlu olup,1904 yılının 20 Şubat günü doğdu. Ailesi geçimini dokumacılık…

Ubeydullahhoca Esadullahhocayev (1878-1937) Ceditçilik hareketinin ileri gelen temsilcilerinden birisidir. Devlet adamı, siyasetçi, Özbek matbuatının ilk kurucularındandır. Ubeydullahhoca Esadullahhocaoğlu (Esedullahhocayev) 1878 yılında Taşkent’te doğdu. Rus- tüzem okulunu bitrdikten sonra devlet dairelerinde tercümanlık yaptı. Daha sonra Seretov Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni başarıyla bitirdi. Ubeydullahhoca Esadullahhocaoğlu ilk Özbek avukatlarından birisiydi. Okulunu bitirir bitirmez Okrug mahkemesinde avukat olarak çalıştı. Etrafına gençleri…

Said Rıza Alizâde (1887-1945) Said Rıza Alizâde 15 şubat 1882 yılında Semerkant’ta doğdu. Babası Hacı Mir Mahsum İranlı olup 1882 yılında Horasan’dan Buhara’ya  sonra Semerkant’ a yerleşti. Said Rıza Alizâde 6 yıl Semerkant’ta medresede okudu, bir müddet babasıyla halı satmada yardım etti. Bir Rus askeri  ile tanışıp onun tavsiyesi ve yardımı ile Demurov matbaasında baskıcı…

FURKAT (1859-1909) Furkat mahlası olup asıl ismi Zakircan Molla Halmuhammedoğlu’dur. (1859 Kokand-1909 Yarkent) Terakkiperver(ilerici) şair, düşünür, sosyologtur.  Mahallesindeki mektebte okuma-yazma öğrendi. Müderrislerden ve katiplerden hattatlık ve Arapçayı  öğrendi. Medresede tahsil gördü(1873-1876). Ali Şir Nevai‘ yi, Fars edebiyatı temsilcilerinin eserlerini öğrenmiş ve Farsça’yı mükemmel derecede özümsemiştir. 1876 yılında Yengi Mergılan (şimdiki Fergana) şehrinde yaşayan tüccar dayısının…

BATU (MAHMUD HÂDİYEV) (1904-1938) Batu yetenekli bir şair olmasının yanında bir toplum önderiydi. Otobiyografisinde kendini şöyle anlatmıştır: “Ben Batu Maksudoğlu Hadiyev 1904 yılı 14 Mayıs’ta Taşkent’in Kaldırgaç mahallesinde bir mesh dikici ailenin çocuğu olarak dünyaya geldim.” İlk okulu eski mektepte okudu ve sonra Moskova’daki Pokrovskiy Enstitü’ne bağlı İşçiler Fakültesi’nde 1921 yıllarda tahsil gördü. Daha sonra…